Innovatie is alomtegenwoordig en gaat over ieders lippen, maar waarom? Wat is het belang ervan? Wat moeten we nu eigenlijk verstaan onder innovatie? En u? Werkt u aan een innoverende onderneming?
Innoveren: waarom?
Voor een bedrijf vormt innovatie één van de belangrijkste fundamenten voor concurrentievoordelen. Ondernemingen die tien jaar lang hetzelfde product aanbieden met een kleine meerwaarde, lopen meer risico om geïmiteerd te worden, waardoor de marges onder druk komen te staan en de kosten beperkt moeten worden, bijvoorbeeld door een deel van het personeel te delokaliseren naar landen met lagere loonkosten. Het gevolg is duidelijk: wanneer dit bij meerdere bedrijven gebeurt, is de sociaal-economische impact op een land negatief.
Innoveren, tot daar, maar wat houdt dit concreet in?
Hoewel er geen eenduidige definitie bestaat van innovatie, kunnen we wel een aantal aspecten naar voren schuiven.
Als we kijken naar de Latijnse herkomst van het woord (het werkwoord 'innovare'), is de betekenis 'vernieuwen', 'veranderen'.
We kunnen ook nagaan wat het niet is: innoveren is niet hetzelfde als:
-
het uitvoeren van onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten (activiteiten die niet noodzakelijk leiden tot een resultaat dat kan worden benut);
-
een nieuwe technologie ontwikkelen (niet noodzakelijk direct bruikbaar middel of doel);
-
zorgen voor een nieuwe uitvinding (resultaat niet noodzakelijk commercieel bruikbaar);
-
een octrooiaanvraag indienen (rechtstitel die een uitvinding kan beschermen).
-
…
Deze elementen kunnen een bron van innovatie zijn, maar dat is niet noodzakelijk zo. De verwerving van abstracte kennis en de uitvinding van nieuwe producten of procedés worden niet beschouwd als innovaties zolang ze niet productief worden geïntegreerd in de activiteiten van een onderneming (Rogers, 1998, p. 9). Op bedrijfsniveau wordt innovatie beschouwd als de toepassing van nieuwe ideeën op de producten, procedés of andere aspecten van de activiteiten van een onderneming. Innovatiebeheer betreft dan de kunst om op een nieuwe manier nieuwe waarde te creëren en vast te houden.
De verschillende innovatiecategorieën
Een andere manier om innovatie te duiden, bestaat erin na te gaan wat het begrip dekt. De Oslo-handleiding van de OESO (OECD, 2005, p. 47) bakent vier grote innovatiecategorieën af:
Innovatie op productvlak:
“De introductie van een nieuw product of een nieuwe dienst. Deze definitie omvat tevens substantiële verbeteringen van de technische specificaties, de bestanddelen en materialen, de ingebouwde software, het gebruiksgemak of andere functionele kenmerken.” (OESO).
Bijvoorbeeld: de vervanging van glazen en plastic flessen door Tetrapack-brikken.
Innovatie op procedévlak:
“De implementatie van een nieuwe of substantieel verbeterde productie- of distributiemethode. Dit concept impliceert significante aanpassingen op technisch, hardware- en/of softwarevlak.” (OESO).
Bijvoorbeeld: frietketels met een functie die de verspreiding van geuren tegengaat.
Innovatie op verkoopvlak:
“De implementatie van een nieuwe verkoopmethode met substantiële aanpassingen in het concept, de verpakking, de plaatsing, de promotie of de prijszetting van het product. (OESO)
Bijvoorbeeld: supermarkten als Delhaize of Carrefour die gebruikmaken van digitale marketing: op een openbare locatie wordt een digitale muur gecreëerd als etalage van een supermarkt. De klant hoeft de producten op de muur enkel te scannen om ze te kopen. Het pakje wordt vervolgens thuisbezorgd.
Innovatie op organisatievlak:
“De implementatie van een nieuwe organisatiemethode voor de dagelijkse praktijk, de organisatie van de werkplek of de externe relaties van de onderneming.” (OESO).
Bijvoorbeeld: het bedrijfsmodel van lagekostenmaatschappijen als Ryanair.
De eerste twee types innovatie omvatten meestal een 'technologisch' aspect, terwijl dit bij de laatste twee niet noodzakelijk het geval is. Hier gaat het eerder om een nieuwe manier om een product/dienst te verkopen of om de activiteiten van een onderneming op andere manier te organiseren. Terwijl innovatie tot voor kort voor velen beperkt was tot technologische innovaties, wint innovatie op organisatorisch en marketingvlak vandaag aan populariteit. Een trend? Deze types innovatie werden in elk geval niet vermeld in de vorige editie van de Oslo-handleiding, maar wel in de meest recente publicatie.
Conclusie
Zoals u zult begrepen hebben uit dit artikel, is innoveren als onderneming niet noodzakelijk of alleen beperkt tot het verkopen van een nieuw product op basis van jaren onderzoek en ontwikkeling. Om een innoverende onderneming te creëren moet gewerkt worden aan alle facetten van het bedrijf: de activiteiten stroomopwaarts (bv. productieproces), stroomafwaarts (bv. marketing) en de eigenlijke productie (goederen/diensten/oplossingen). Door innovatie op meerdere niveaus te combineren consolideert een onderneming haar onderscheidende factoren en kan ze (voor een beperkte periode) haar concurrentievoordeel behouden.
Zo stelde de consultancyfirma Arthur D. Little vast dat bedrijven die kiezen voor een geïntegreerd totaalbeheer van innovatie, een betere innovatiegraad ('Innovation Success Index') kunnen voorleggen dan andere (Johansson, A. and B. Axling, 2014).
Nuttige links
- Klaar om uw business te vernieuwen, te veranderen … te innoveren? Op de volgende site vindt u nuttige tools en interessante artikels over dit onderwerp: http://www.innovationmanagement.se/
-
Hoe creëert u organisatorische innovatie? Wees creatief en gebruik het Business Model Canvas, een uitermate nuttige tool om de verschillende mogelijkheden na te gaan om waarde te creëren en vast te houden.
-
Innoveren kan ook een kwestie van instelling zijn. Verhindert uw comfortzone u om uw dromen waar te maken? Deze video zet u aan tot nadenken (FR)
-
Voorbeeld van innovatie op marketingvlak: virtuele winkels (FR)